24 Ώρες - Σωματική επιβάρυνση
H ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ (STRESS) KAI ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗΣΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ
Στόχος αυτής της μελέτης ήταν να διερευνηθεί εάν και
κατά πόσον υπάρχει στρες και επιβάρυνση σε 24ωρη συνεχή
δοκιμασία.
Αξιολογήθηκαν τόσο ψυχολογικοί όσο και βιοχημικοί
παράμετροι.
Ψυχολογικοί παράμετροι: Αντίδραση στρες, ικανότητα
προσοχής, δερματική θερμοκρασία, καρδιακή συχνότητα,
σταθερότητα χεριού.
Βιοχημικοί παράμετροι: παράγοντες σωματικού στρες,
σωματικής κόπωσης, αντιοξειδωτικοί, αιματολογικοί
παράμετροι, μυική ενεργοποίηση.
Τις εξετάσεις πραγματοποίησε ομάδα ερευνητών
επιστημόνων του Εθνικού Κέντρου Αθλητικών Ερευνών
αποτελούμενη από τον Δρ. Αναστάσιο Σταλίκα, κλινικό
αθλητικό ψυχολόγο,τον Δρ Αλέξανδρο Τσοπανάκη, κλινικό
βιοχημικό της ?σκησης και την Δρ. Ερη Σγουράκη επίσης
κλινικό βιοχημικό.
Οι αιματολογικές εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν στο
βιοχημικό εργαστήριο Galactica.
Επιμέλεια: Ν.Σ. Ζαλμάς
H ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται σε όλους τους
τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Περιγράφεται γενικά ως η
φυσική και ψυχική καταπόνηση που εμφανίζεται στο παιχνίδι, στην
εργασία, ή σε κάθε είδους απασχόληση. Κατά κανόνα, επιφέρει
εξασθένιση της ψυχοφυσικής κατάστασης του ατόμου και εμφανίζεται
με την μορφή της χειροτέρευσης της απόδοσης εργασίας και την
αύξηση της αναγκαίας ψυχοφυσικής προσπάθειας κατά μονάδα
απόδοσης.
Είναι γενικά γνωστό, οτι κάθε μεγάλη φυσική και ψυχική καταπόνηση
δεν οδηγεί πάντοτε σε υποκειμενικά βιωμένη ψυχική και φυσική
επιβάρυνση.
Αυτό σημαίνει ότι, όμοιες εξωτερικές καταπονήσεις δεν προκαλούν
σε κάθε άνθρωπο τις ίδιες αντιδράσεις επιβάρυνσης.
Αυτό τελικά ήταν και το ζητούμενο. Να σταθμιστεί, να μετρηθεί
πότε, πώς και πόσο επιβαρύνθηκε ο κάθε οδηγός δοκιμαστής σε μια
συνεχόμενη 24ωρη οδηγική δοκιμασία.
Να τεθεί εδώ όμως υπ_ όψη ότι το δείγμα των αξιολογηθέντων
οδηγών, ήταν επίλεκτο. Αυτό συνάγεται τόσο από τις πλούσιες
εμπειρίες τους στο συγκεκριμένο χώρο όσο και από την
αντικειμενική αξιολόγησή τους στο O.A.K.A. που όλοι σημείωσαν
επιδόσεις σαφώς πάνω από το μέσο όρο.
Τούτο σημαίνει ότι πιθανή δοκιμασία οδηγών με μέσους όρους
αξιολογήσεων θα έχει πιθανότατα ολότελα διαφορετικά αποτελέσματα.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
H διαδικασία όριζε να υπάρξουν τρεις αιμοληψίες. Μία εργαστηριακή
αξιολόγηση πέντε ημέρες πριν την δοκιμασία, μία 60 λεπτά μετά την
έναρξη και η τελευταία ευθύς μετά το πέρας της.
Για την ψυχολογική αξιολόγηση, οι οδηγοί αξιολογήθηκαν συνολικά
πέντε φορές. Μία πέντε μέρες πριν την δοκιμασία στο E.K.A.E., στη
συνέχεια, τριάντα λεπτά πριν την εκκίνηση, μετά την 2η ώρα, μετά
την 12η και στο τέλος της 24ης.
ΣΩΜΑΤΙΚΟ (ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ) KAI ΨΥΧΙΚΟ ΣΤΡΕΣ
Οι πιο εντυπωσιακές αλλαγές παρατηρήθηκαν στην ραγδαία αύξηση του
ορμονικού δείκτη στρες που αυξανόταν από φάση σε φάση.
Τα αποτελέσματα όμως των εξετάσεων για το ψυχικό στρες ήταν
σχεδόν αντίστροφα. Έδειξαν ότι η μέγιστη ψυχική επιβάρυνση -
κόπωση παρατηρήθηκε 30 λεπτά πριν την εκκίνηση και κατά την 12η
ώρα.
Έδειξαν επίσης ότι οι υψηλότεροι δείκτες μετρήθηκαν πριν την
εκκίνηση επιβεβαιώνοντας το προ-εκκινητικό άγχος των οδηγών.
Έχουμε λοιπόν έναν σαφή διαχωρισμό στο χρόνο παρουσίασης μεταξύ
της φυσικής και της ψυχικής κόπωσης.
Ορμονικά παρατηρήθηκε το στρες στο τέλος, ενώ αντίθετα ψυχικά
στην αρχή της δοκιμασίας.
ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
H μέτρηση αυτή θεωρείται η τελευταία λέξη στην αξιολόγηση καθώς
οι παράγοντες αυτοί, οι εξολοθρευτές ελεύθερων ριζών οξυγόνου
(EPO) αποτελούν μέρος του οπλοστασίου αμυντικών μηχανισμών που
διαθέτουμε ως οργανισμός.
Οι EPO παράγονται ανεξέλεγκτα σε συνθήκες υπέρ ή υποξυγόνωσης
κατά
τον μεταβολισμό του οξυγόνου που αναπνέουμε και προσβάλουν
ζωτικές λειτουργίες προκαλώντας κόπωση, ασθένειες, γήρανση.
Στις εξετάσεις επιλέχτηκε ένα σετ από ισχυρούς αντιοξειδωτικούς
παράγοντες δίνοντας έτσι ένα δείκτη ετοιμότητας, άμυνας, άρα
δυνατότητας καλής φυσικής κατάστασης.
Στα αποτελέσματα σημαντική είναι η αύξηση των εξολοθρευτών EPO
ενισχύοντας έτσι την προστασία της βιολογικής ισορροπίας.
ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ
Έδωσαν ένα προφίλ της αμυντικής κατάστασης η οποία επηρεάζεται
ισχυρά από την άσκηση, την κόπωση, ή το στρες. Παρατηρούμε λοιπόν
μια αύξηση των ανοσοσφαιρινών.
MY_KH ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ
H εικόνα που είχαμε εδώ έδειξε μια σαφή αύξηση της μυϊκής
ενεργοποίησης, που δείχνει ότι και οι δοκιμαστές οδηγοί
χρησιμοποιούν το μυϊκό τους σύστημα ιδιαίτερα σε δοκιμασία
διαρκείας.
Σκόπιμο είναι επίσης να αναφερθεί ότι στις αιματολογικές
εξετάσεις φαίνεται, με την κόπωση, μια τάση για ελάττωση των
ερυθρών αιμοσφαιρίων και αύξηση των λευκών όπως συμβαίνει και
κατά τη διάρκεια φυσικής άσκησης.
Τέλος η ανάλυση των λιπιδιακών παραγόντων έδειξε ότι η πολύωρη
οδήγηση δεν εμφανίζει αλλαγές στο δείκτη κινδύνου για
καρδιαγγειακές βλάβες.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ
Επανερχόμενοι στις ψυχικές εξετάσεις, τα αποτελέσματα έδειξαν
παρατεταμένη σταθερότητα στρες σε όλες τις ώρες οδήγησης και
παρατεταμένη σταθερότητα ρυθμού προσοχής καθώς και ενεργοποίηση
του οργανισμού σε ελεγχόμενα επίπεδα.
Αυτό αποδεικνύει ότι το δείγμα αυτό των οδηγών είχε άριστες
ψυχολογικές προσαρμογές σε παρόμοιες δοκιμαστικού τύπου
καταστάσεις.
Ασφαλώς όμως, η βίωση του στρες έχει σχέση κυρίως με τα κίνητρα
επίδοσης, με τον ανταγωνισμό, με τον φόβο του ατυχήματος και τις
ανασφάλειες του οδηγού ότι δεν θα φθάσει τους στόχους του.
Στην δική μας μελέτη τα παραπάνω στοιχεία εξέλιπαν εν μέρει και
τα διαπιστωθέντα αποτελέσματα κρίνονται ως αναμενόμενα, αναφορικά
και με το δείγμα των οδηγών που έλαβαν μέρος.
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ENA ΜΕΓΑΛΟ 24ΩΡΟ
ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΚΤΙΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ...
TA ΠΡΑΣΙΝΑ ψηφία του ρολογιού της Κορόλα(ς) έδειχναν 04.21. H ώρα
ήταν ελληνική, το αυτοκίνητο γιαπωνέζικο και η πίστα ιταλική. Ένα
απίθανο κράμα, μια όμορφη πραγματικότητα.
Το σύνολο γύριζε αργά τις κούρμπες της Ντε Λεβάντε, υποτασσόμενο
στις Π.Φ.(...ίες) συμβουλές-οδηγίες. H χαρά είχε παραχωρήσει τη
θέση της στη σιωπή, το κέφι έτεινε να αντικατασταθεί από
βαριεστιμάρα...
O δέκτης του ραδιοφώνου, συντονισμένος σε ένα τοπικό σταθμό,
έπαιζε ήσυχα, χαμηλά, μα και αδιάφορα ιταλικά τραγουδά που δεν
βοηθούσαν σε τίποτα την κατάσταση.
Ώσπου, ξαφνικά, η έμπνευση του δισκοθέτη (...ελληνιστί ντι -
τζέι) άλλαξε ολοκληρωτικά τις συνθήκες.
Ένα καταπληκτικό φάνκι(;) κομμάτι τραβηγμένο από τις χρονικές
περιοχές της νιότης μου το _απσάιντ ντάουν_ με την Νταιάνα Ρός
έφερε τα πάνω κάτω τω όντι...
Κατέβασα ολότελα το κρύσταλλο της πόρτας του οδηγού, η καμπίνα
πλημμύρησε με παγωμένο υγρό αέρα, ανακάθισα στο κάθισμα,
σταθεροποίησα τις στροφές εκεί, στις 200όσιες -300όσιες πριν τα
κόκκινα και το γιαπωνέζικο σεντάν πήρε δρόμο αναγκάζοντας τα
ιταλικά του παπούτσια (Πιρέλι Κρόνο 2000) να μιλούν την
ντεσπεράντο γλώσσα της ευτυχίας...
Τι λάμψη ήταν αυτή! Όλα φαίνονταν όμορφα. Τα σημάδια της πρώτης
κόπωσης διαλύθηκαν, τεράστιες δυνάμεις απελευθερώθηκαν,
αστείρευτη ενέργεια φανερώθηκε.
Οι προβολείς έσκιζαν το σκοτάδι της ιταλικής γης, και το σύνολο
κάλυπτε πια με απέραντη άνεση (και ταχύτητα) τα δύσκολα νυκτερινά
χιλιόμετρα.
Πάντως, η έμπνευση του τοπικού σταθμού, δυστυχώς, δεν
συνεχίστηκε. Και τι δεν θα έδινα για να ακούσω Λοκομόσιον από την
Καρολ Κίνγκ, Φουλ Μουν, Γιου καντ ντου μάτζικ με τους Αμέρικα,
κάτι από Τζέρι Ράφερτυ, οτιδήποτε λάτιν από την Γκλόρια Εστεφαν
και για το τέλος, τι άλλο; Ντου ιτ εγκέν από τους Στύλι Ντάν που
θα έστελναν την κόπωση αναφανδόν κάπου πολύ μακριά....
ΔΥΣΗ & ΑΝΑΤΟΛΗ
Είχαν κάτι το ξεχωριστό οι ώρες της δύσης και της ανατολής. Μια
λεπτή νέφωση δεν χάρισε ποικιλία χρωμάτων αλλά :
H μεν νύχτα ήρθε σε μια μπλε απόχρωση, που διακοπτόταν ενίοτε από
έντονα _μπίγκον_ στρατιωτικών μεταγωγικών που βρίσκονταν σε φάση
προσέγγισης για κάποιο γειτονικό αεροδρόμιο.
Όλοι ξέραμε ότι θα δοκιμαζόμαστε σκληρά, με δεδομένη την
ταλαιπωρία της προηγούμενης νύχτας στην Αδριατική. Έτσι, δεν
περίσσεψε και πολύ ευαισθησία για παρατηρήσεις.
H δε ανατολή συνοδεύτηκε με μια ανακούφιση που αφήσαμε πίσω μας
τις νυχτερινές ώρες, χωρίς μάλιστα απώλειες, παρά το γεγονός ότι
δεν επιφύλαξε τίποτα το εξαιρετικό στην όραση μας.
ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΑΣ
Δεν ανήκα σε εκείνη την μερίδα των ασχολουμένων (με τα
_αγωνοαυτοκινητιστικά_) που πίστευαν φανατικά στην αναγκαιότητα
της πίστας. Θεωρούσα την πατρίδα πτωχή, ολίγον περιθωριακή και
τελικά ελαφρώς βολεμένη με τα διάφορα αεροδρόμια.
Έχουμε και τα Ράλλυ μας σκεφτόμουνα. Ραχούλα, Μακρυράχη, Νεράιδα,
Κρυονέρια, και Καρούτες. Ζει το πνεύμα των αγώνων. Κρύβεται ψηλά,
κάπου ανάμεσα στα ελατοδάση, αλλά ζει και μάλιστα ένδοξα.
Έχουμε και το Ακρόπολις _παραμυθιαζόμουνα_. H γερή δόση. Έρχονται
οι κορυφές του Παγκοσμίου, κροταλίζουν τις έκτες, πλημμυρισμένοι
στον ιδρώτα, έσχατη αγωνιστική συμβολή στην αιωνία πατρίδα...
Σκόνη στον άνεμο όμως...
Χρειάστηκε αυτή η συμπυκνωμένη εμπειρία στην Ιταλία προκειμένου
να εκτιμήσω ορθότερα.
Χωρίς πίστα είμαστε όχι μόνον αγωνιστικά, αλλά και
αυτοκινητιστικά ανυπόληπτοι. Γραφικοί φουκαράδες. Κάτι πρέπει να
κάνουμε και πρέπει να το κάνουμε τώρα.
Αν και κάτι τέτοιο το διαβάζω ή το ακούω από _65...
ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ...
Συννεφιά και αραιές ψιχάλες συνάντησε στην Ηγουμενίτσα, η
επαναπατρισθείσα ομάς.
Όλοι ευχαριστημένοι που πήγαν όλα καλά, όλοι ικανοποιημένοι για
την ολοκλήρωση δίχως απώλειες. Ξεχασμένοι οι εκνευρισμοί και οι
στιγμιαίες διαφορές.
Πικραμένοι όμως, που αναγκαστήκαμε να εκστρατεύσουμε σε ξένη
χώρα.
Μερικές ώρες αργότερα, η καταιγίδα στην πρωτεύουσα πέφτει με
ορμή, μποτιλιάροντας την εθνική στο ποτάμι χωρίς μάλιστα να
καταφέρει να απομακρύνει τις δυσάρεστες εντυπώσεις από τις
συγκρίσεις που αναπόφευκτα γίνονται.
Δεν καταφέρνει να ξεπλύνει την πίκρα μιας αγάπης που δεν γνωρίζει
ανταπόκριση. Της αγάπης για την πατρίδα..._Ν.Σ.Ζ.
NOYMEPA
Μετακινηθήκαμε 29 άτομα. Σε 13 αυτοκίνητα και 1 κλειστό φορτηγό
(ελληνιστί _κλούβα_).
Καλύψαμε 960 χιλιόμετρα σε ελληνικό έδαφος, 260 σε ιταλικό, όλα
αυτά επί 14 (το πλήθος των οχημάτων) σύνολο 16.240χλμ. και αλλά
6.225 στην πίστα από τα 4 υπό δοκιμή αυτοκίνητα.
Για όλα αυτά απαιτήθηκαν περίπου 2.400 λίτρα καυσίμου Mobil.
Για την δοκιμασία χρειαστήκαμε (πολύ οικονομικά) 48 ελαστικά
Pirelli στο σύνολο.
Χρησιμοποιήθηκαν 6 φορητά V.H.F. τα 4 μόνιμα μέσα στα ισάριθμα
αυτοκίνητα που δοκιμάστηκαν, τα 2 στην γραμματεία.
Οι οδηγοί φόρεσαν 8 ανοικτά κράνη Νόλαν και πέρασαν 4 φορές από
ψυχολογικά τεστ ενώ 2 φορές πραγματοποιήθηκε αιμοληψία από τους
τρεις ιατρούς που ήταν σχεδόν συνέχεια στο πλευρό τους.
H θερμοκρασία περιβάλλοντος κυμάνθηκε από 7.5 βαθμούς στις 3.30
τη νύκτα έως 20.5 στις 12.45 το μεσημέρι.
Τα 4 αυτοκίνητα συμπλήρωσαν συνολικά 3.949 γύρους στην πίστα.
Τους περισσότερους η Κορόλα (1.018). Ακολούθησαν ?στρα με 980,
Σάνι με 977 και Κόρντομπα με 974 γύρους.
Αντίστοιχες μέσες ωριαίες ταχύτητες 66,892 χλμ/ώρα, 64,391,
64,197, 63,999.
Οι οδηγοί πραγματοποίησαν από 483 ως 507 γύρους ο καθένας.
Περισσότερα από 200 κιλά ...ξύλα καταναλώθηκαν από τις
ελληνικότατης επινόησης σόμπες-βαρέλια κατά τη διάρκεια της
νύχτας.
Το πλήθος των γύρων που έκλεισαν τα 4 αυτοκίνητα κρατήθηκε από 3
βάρδιες των 2 γυρολόγων η κάθε μιά.
Τέλος, συνεχής ήταν η παρουσία των 2 συμπαθέστατων Ιταλών
τεχνικών της Πιρέλι (γνωστών μας από το Εστορίλ όπου
παρουσιάστηκε το P 6000) οι οποίοι δεν παρέλειψαν να γυρίσουν
ζωηρά την πίστα μερικές φορές με ένα GTi Γκολφ μόλις ολοκληρώθηκε
η δοκιμασία._4Τ.